Da giovane, al liceo, facevo abbastanza cagare in latino. Almeno all’inizio. Tuttavia, amavo profondamente gli autori antichi, in particolare Tacito, la cui brevità e profondità mi affascinavano.
Nel tentativo disperato di migliorare, trascorsi innumerevoli pomeriggi traducendo versioni, riempiendo pagine su pagine (grazie Prof. Battistini).
Recentemente, rovistando tra vecchi quaderni dimenticati, ne ho trovato uno con una versione strana, diversa dalle altre.
Ho deciso di condividerla fedelmente con la speranza che qualcuno, più dotto di me, possa aiutarmi tradurla.
Prefatio
Noctu, dum gravibus curis occupatus somnum quaerebam, visio mira atque inaudita me corripuit.
Apparuit ante oculos meos vir iucundus, nomine Gino Latino, cantator ac saltator ex futuro tempore oriundus.
Vir iste, facie hilaris et voce laeta, dixit se ducturum me in itinere prodigioso per mille annos in futurum, ad annum domini MCMLXXXIV.
Admirans et incredulus sequebar eum, videns res futuras incredibiles atque mirabiles, quae oculos et mentem meam omnimode fascinabant.
Hoc iter per tempora mira atque insolita nunc narrabo fideliter, sicut mihi Gino Latino ipse demonstravit, ut posteritas intellegere possit quid homo antiquus, sicut ego sum, de rebus futuris viderit et senserit.
I – De origine et miraculo Gino Latini, cuius species Romae visa est anno incerto post Christum natum
“Ego sum Gino Latino, cantator itinerans, vir levis, laetus atque sine ulla ambitione. Vita mea tota in cantibus, saltationibus, iocis transigitur, neque diem praetereo quin laetitiam ac festivitatem cum auditoribus meis communem faciam.
Per terras et gentes diversas libenter vagor, nulla sollicitudine onustus, nullis gravibus rebus afflictus, nihil pensi habens nisi voluptatem praesentem.
Gloria, potentia, opulentia mihi res vacuae sunt; non auro neque fama movear, sed unica cura mihi est corda auditorum carminibus suavibus et jocosis modulationibus captare.
Hoc enim propositum vitae meae est: ut homines, saltem paulisper, curarum gravium obliti, temporis difficultates post tergum relinquant atque risu, gaudio, saltationibus indulgentes, vitam brevem quam pulcherrime vivant.”
II – Arenae futurorum
“Anno domini MCMLXXXIV mirabilia vidi, quae animum meum summa admiratione affecerunt.
Homines innumerabiles in amplis arenis sedebant, expectantes spectaculum quoddam inauditum atque mirabile.
Gladiatores autem non apparebant nec ferae saevis dentibus homines dilaniabant. In eorum loco, per velum subtilissimum lucem spargens, imagines fabulosae heroum, deorum, atque sagarum vetustarum apparuerunt, quasi vivae atque spirantes.
Auditores primum oculis captis admirationem stupore taciti exhibuerunt, sed non multo post, repetitio imaginum earundem fastidium atque taedium animi intulit.
Satiati miraculis quae iam nimis nota ac repetita videbantur, homines incuriosi, murmurationibus implicitis, tempus iam actum desiderabant.
Ita fit, non dissimiliter temporibus nostris, cum nimis saepe repetuntur spectacula, quae initialiter admiratione digna videbantur, sed cito amissa novitate, animos auditorum gravant atque fatigant.”
III – Musica Barbarorum
“Scatula magica, parva quidem sed potentissima atque mirabili artificio instructa, melodias barbarorum disseminat, quas homines numquam antea audiverant.
Cantores ex longinquis terris oriundi, regionibus extra fines imperii Romanorum, sonos novos atque insueta instrumenta musicorum proferunt.
Auditores, quamquam barbarorum sermones intellegere nequeunt, tamen modulationibus novis suavitateque vocum insolita plane fascinati sunt, velut magia quadam adstricti.
Roma ipsa, urbium domina, quae olim solum antiqua carmina venerabatur, nunc novis barbarorum melodiis ita delectatur ut veterum cantuum memoriam paene oblita sit.
Sic fit, ut musica, quae ab ignotis gentibus et remotis populis orta sit, corda Romanorum capiat atque veterem gloriam cantorum antiquorum paulatim obscuret atque oblivione deleat.”
IV – Oraculum speculare
“Mira res est speculum loquax, quasi oraculum Delphicum renovatum, quod verbis fluentibus atque subtilibus semper respondet.
Omnes populi, sine discrimine ordinis aut aetatis, ante speculum conveniunt, quaestiones omnium generum anxie ponentes: de futuro, de amore, de divitiis, de bellis atque pace.
Speculum autem sine mora atque sine ulla dubitatione responsa edit, interdum vera interdum falsa, sed veritatem aut falsitatem discernere hominibus vix licet.
Responsa haec ita arte composita sunt ut corda hominum admiratione atque fiducia vincant.
Homines, natura creduli, responsis tamquam incantati captivi fiunt, eaque fideliter sequuntur, quamquam saepe vana atque fallacia sint.
Sic olim apud Delphos, ita nunc quoque homines spe vana ducuntur, sequenturque semper responsa speculi quasi voces deorum ipsorum sint.”
V- Bellum orbis terrarum
“Gravius tamen periculum instat, quod omnium animos ingenti metu opplet. Imperia remota atque obscura, armis potentissimis et inauditis instructa, minantur terras omnes immenso igni vastare, igne tam vehementi atque ardenti, ut sol ipse comparatus ei tenuis flamma videatur.
Populus universus trepidat, metu tacito ac palpitanti cordibus suis incerto futuro prospiciens.
Interea principes atque rectores civitatum, verbis mollibus atque ficta tranquillitate, pacem fingunt ac simulant, dum occulte atque callide bellum terribile instruunt atque parant.
Quid novi in rebus humanis est? Antiquitas ipsa, longa serie exemplorum instructa, docet clarissime: pacem numquam stabilem neque perpetuam fuisse; bellum semper, inevitabile et saevum, instare atque homines improvisos opprimere.”
VI – Gino Latino, indifferens
“Sed ego, Gino Latino, nihil prorsus timeo neque pericula neque minas istas ingentes, quae universum orbem terrarum angunt.
Vita mea tota ad gaudium atque voluptatem spectat, neque diem praetereo quin cantibus laetis animum meum auditorumque meorum expleam.
Quid enim iuvat vanis curis gravari, quid prodest incertis futurorum timoribus vexari? Homines quidem, curis et sollicitudinibus perpetuo afflicti, suas inquietudines alunt atque fovent, ego vero nihil horum sequor.
Libenter ego saltabo atque cantabo, dum mundus anxie et trepide incerta fata futura praestolatur.
Carmina mea fortasse ad immortalitatem non pervenient, neque posteri meum nomen celebrabunt, sed haec me minime sollicitant; cantus mei, dum vivam, hominibus gaudium afferent, vitae brevitatem dulci voluptate implentes, atque hoc mihi satis superque est.”
Ai poster l’hardua sentenza
Insomma, questa è quella roba stramba che ho trovato in un vecchio quaderno pieno di orecchie, abbandonato da qualche parte nella mia stanza per anni, coperto di polvere e dimenticato da Dio e dai professori.
Non ho cambiato nemmeno una virgola, giuro. Il fatto è che, davvero, non ci capisco una piva.
Mi piacerebbe parecchio che un genialoide con più cervello di me riuscisse a tirarci fuori qualcosa di sensato.
Qui ci sono un sacco di cose buffe e strane, mischiate con roba seria che ti fa un po’ venire i brividi.
Non è mica facile capire che diavolo vogliano dire tutte queste parole ingarbugliate, servirebbe qualcuno davvero sveglio.
Insomma, io ho fatto il mio, adesso tocca a te, bro. Dimmi che cavolo significano questi enigmi e come tutto questo casino possa mai riguardare quel bordello che è diventato il nostro tempo. Altro che 1984.
